Signaalkaart Ouderenmishandeling
Klik op de afbeelding voor betere leesbaarheid!.
Verslag van de thema-avond over ouderenmishandeling
Dinsdagavond 13 november 2018 organiseerde de werkgroep Zorg een thema-avond over ouderenmishandeling. Er waren 23 leden van ons stadsdorp aanwezig en ondanks het zware onderwerp was het een geanimeerde avond.
Twee gasten zorgden voor informatie en gesprekspunten:
Mevrouw Joke Raak, preventiemedewerker voor huiselijk geweld en kindermishandeling in Amsterdam Zuid en Oost. Haar opdracht is vooral het bespreekbaar maken van huiselijk geweld en dus ook van ouderenmishandeling. Dat zag zij ook als het belangrijkste doel van onze
thema-avond.
De heer Marcel Vroomen heeft een eigen trainings- en adviesbureau. Hij werkt veel voor de landelijke organisatie Movisie die onder meer een methode heeft ontwikkeld om vroegtijdig signalen op te pikken van huiselijk geweld en om grensoverschrijdend gedrag in relaties bespreekbaar te maken.
Joke en Marcel verzorgen met name bijeenkomsten voor professionals, dus zij moesten deze avond wel af en toe omschakelen.
Verslag*
*Onderaan vind je een aantal linken naar meer informatie en een paar telefoonnummers.
Vormen van ouderenmishandeling
Ouderenmishandeling kan zowel lichamelijk, psychisch als materieel zijn. Daarbij kan je bijvoorbeeld denken aan:
-
- lichamelijk letsel;
- lichamelijk of psychische verwaarlozing (bijvoorbeeld ondervoeding, slechte hygiëne, te weinig aandacht of ondersteuning);
- financieel misbruik (bijvoorbeeld wegnemen of profiteren van bezittingen van de oudere);
- seksueel misbruik (bijvoorbeeld exhibitionisme, betasten van het lichaam of verkrachting);
- schending van rechten (inperking van privacy en zelfbeschikking, post en/of bezoekers achterhouden, de oudere verhinderen het huis te verlaten);
- geven van te weinig of teveel medicijnen (bijvoorbeeld slaapmiddelen).
- Vaak komen meerdere vormen van ouderenmishandeling naast elkaar voor.
Naast moedwillige mishandeling kan er sprake zijn van ontspoorde (mantel)zorg, vaak door overbelasting van de mantelzorger.
Meer aandacht voor huiselijk geweld, waaronder ouderenmishandeling
Gemeentes hebben sinds 2015 een zorgplicht op het gebied van huiselijk geweld, waaronder ouderenmishandeling valt. Zij zijn verplicht een advies- en meldpunt ‘Veilig Thuis’ op te richten. Voor Amsterdam is dat ‘Veilig Thuis Amsterdam-Amstelland’. Ouderenmishandeling is een van de specifieke aandachtsgebieden.
In 2015 is er een Brede Alliantie ‘Veilig Financieel Ouder Worden’ opgericht met als doel het voorkomen, signaleren, melden en stoppen van financieel misbruik door een integrale aanpak op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Leden van de Alliantie zijn landelijke organisaties en instanties, waaronder bijvoorbeeld banken, die vanuit hun eigen expertise betrokken zijn bij financieel misbruik van ouderen. Begin 2018 waren er 16 lokale allianties in werking en 19 in oprichting. Ook in Amsterdam Zuid wordt binnenkort zo’n Alliantie opgericht.
Banken horen grote geldopnames te signaleren. Ook signaleren zij (soms?) afwijkingen van het normale patroon van geldopname.
Verplicht
Per 1 januari 2019 worden professionals zoals artsen, verpleegkundigen, verzorgenden, sociaal werkers en fysiotherapeuten verplicht om vermoedens van huiselijk geweld (waaronder ouderenmishandeling) te melden bij ‘Veilig Thuis’.
Met het oog daarop is in 2018 een verbeterde meldcode ‘huiselijk geweld en kindermishandeling’ ontwikkeld in samenwerking met de verschillende beroepsgroepen, die hun eigen afwegingskaders hebben vastgelegd, waarmee zij vermoedens van acute en structurele onveiligheid kunnen onderbouwen.
Professionals horen vermoedens van huiselijk geweld bespreekbaar te maken maar dat is voor de meesten moeilijk. De nieuwe meldcode kan hun daarbij ondersteuning bieden. De meldcode bestaat uit verschillende stappen zoals het “niet-pluis-gevoel’ in kaart brengen, overleggen met een collega, gesprek met de betrokkenen en afweging of wel of niet melden nodig is.
‘Veilig Thuis’ informeert een professional over wat er is gedaan met een melding.
Door deze wettelijke meldplicht voor professionals is huiselijk geweld een publieke zaak geworden in plaats van “iets achter de voordeur”. En er komt meer geld beschikbaar voor ‘Veilig Thuis’, waardoor hulpverlening verbeterd kan worden.
Wat kunnen wij doen?
Gewone burgers zoals wij kunnen ook een melding doen bij ‘Veilig Thuis’ als zij vermoedens hebben van huiselijk geweld, bijvoorbeeld bij buren. Je kunt dat eventueel anoniem doen en hoeft niet per se eerst een gesprek aan te gaan met de betrokkenen. Voor je een melding doet kun je je vermoedens eventueel bespreken met een professional zoals een maatschappelijk werker.
Het is ook voor jezelf belangrijk dat je je ‘niet-pluis-gevoel’ serieus neemt en niet wegkijkt. Als je niets doet, kan dat je blijven achtervolgen. Daarbij is het belangrijk je eigen kracht niet te overschatten. Het kan bijvoorbeeld beter zijn om bij ‘Veilig Thuis’ een melding te doen dan zelf het gesprek met betrokkenen aan te gaan. Een melding doen betekent nog niet dat je iemand beschuldigt. ‘Veilig Thuis’ heeft de taak om de melding nader te onderzoeken. ‘Veilig Thuis’ kan ook meerdere meldingen combineren.
Ook als het bij jezelf thuis niet goed gaat kun je dat melden bij ‘Veilig Thuis’.
Bij ‘Veilig Thuis’ gaat het om meldingen van huiselijk geweld, waaronder ouderenmishandeling.
In het geval van signalen van vervuiling, vereenzaming, verwarde personen, woonoverlast e.d. kun je in Amsterdam melden bij het Meldpunt Zorg en Woonoverlast. tel. 020 255 2914 (ma-vr 8-18 uur).
Op deze website vindt je de naam en het telefoonnummer van jouw wijkagent.
– Landelijke en lokale allianties Veilig Financieel Ouder Worden
– Lees hier het informatieblad gemeente Amsterdam Financieel Misbruik Ouderen
– Veilig Thuis landelijk (gratis 24 uur bereikbaar 0800-2000)
– Veilig Thuis Amsterdam-Amstelland
Meer weten over de meldcode ‘huiselijk geweld en kindermishandeling’ voor professionals Rijksoverheid ‘meldcode huiselijk geweld’
Werkgroep Zorg
contact: stadsdorpdepijp.zorg@gmail.com
stadsdorpdepijp.com 